Η ιστορία της Αγοράς Μοδιάνο, της Κεντρικής Στοάς Τροφίμων που αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά μνημεία και αξιοθέατα της Θεσσαλονίκης, αγγίζει σήμερα σχεδόν έναν αιώνα.
Μετά την πυρκαγιά της πόλης το 1917 που κατέστρεψε ολοσχερώς την αγορά της πόλης, ο μηχανικός Eli Modiano με τον αρχιτέκτονα J. Oliphant ξεκίνησαν να χτίζουν μια νέα αγορά. Η Αγορά χτίστηκε ακολουθώντας τα πρότυπα των κλασικών εβραϊκών αγορών, εκεί όπου προηγουμένως βρισκόταν η Συναγωγή Talmud Torah και εκεί όπου το σχέδιο του αρχιτέκτονα-αρχαιολόγου Ernest Hebrard προέβλεπε την ανάπτυξη των παζαριών, σύμφωνα με το σχέδιο ανασυγκρότησής της που είχε χαράξει κατ’ εντολή Βενιζέλου. Ο τίτλος της Αγοράς στα σχέδια στη γαλλική γλώσσα, ήταν “Bazar Central Salonique”.
Η κατασκευή ξεκίνησε το 1922 ολοκληρώθηκε το 1925 και εγκαινιάστηκε το 1930 με μια μεγάλη γιορτή. Είχε οργανωθεί μια τεράστια γιορτή με μουσικές και άφθονη σαμπάνια και χαβιάρι για τους αστούς της πόλης, αλλά και τυρί, ψωμί και άλλα εδέσματα που προσφέρονταν δωρεάν σε όλο τον κόσμο. Ήταν η πρώτη παραδοσιακή αγορά τροφίμων και μία από τις μεγαλύτερες κλειστές αγορές στη Θεσσαλονίκη. Συνδέθηκε στενά με την ιστορία της Εβραϊκής Κοινότητας. Από την αρχή διαδραμάτιζε σημαντικό ρόλο στη ζωή και τη λειτουργία του εμπορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης, καθώς στέγαζε τα καλύτερα προϊόντα και αποτελούσε ένα σημαντικό εμπορικό σημείο της πόλης.
Ωστόσο η Μοδιάνο δεν ήταν μόνο η ιστορία των θεμελιωτών της, δηλαδή της οικογένειας Μοδιάνο, αλλά και των ανθρώπων που λειτούργησαν τα μαγαζιά με τα οποία συνδέθηκε η ιστορία της: παλαιά καφεκοπτεία όπως το «Μέκκα» που λειτουργούσε ανελλιπώς στη Στοά από το 1925, κρεοπωλεία όπως εκείνο του Τσαούλη με σήμα τον πετρόχτιστο πετεινό, το μαγαζάκι του χημικού Γάσπαρη με τα βότανα, τα ματζούνια και τη θυμοσοφική διάθεση, αλλά και το παντοπωλείο του Στρατή του Μυτιληνιού που πάντα σε κερνούσε ένα ουζάκι αν περνούσες από τα μέρη του.
Χαρακτηριστικοί άνθρωποι μιας άλλης εποχής, τότε που οι οργανοπαίχτες βρίσκονταν σε μόνιμη βάση στην αγορά και στο εσωτερικό της ξεχώριζαν ταβερνούλες όπως αυτή του Πέτρου και της Μυροβόλου Σμύρνης. Η λειτουργία της Μοδιάνο είχε γράψει αμέτρητες ιστορίες στο ασυνείδητο των κατοίκων που τη θεωρούσαν ακρογωνιαίο λίθο της ίδιας της ιστορίας της πόλης.
Tο 1983 η Αγορά Μοδιάνο χαρακτηρίστηκε διατηρητέο κτίριο από το ΥΠΕΧΩΔΕ και το 1995 ιστορικό διατηρητέο μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού, διότι αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα κτιρίων Αγοράς με στοά. Μέσα στα επόμενα χρόνια η εικόνα της Αγοράς αρχίζει σιγά σιγά να αλλάζει, καθώς τα περισσότερα από τα 144 καταστήματά της κλείνουν σταδιακά. Αν και η εικόνα της Αγοράς διατηρεί τις αναμνήσεις των παλαιότερων εποχών, απέχει πολύ από την αρχική της αίγλη, με το οριστικό της κλείσιμο να έρχεται το 2016.
Τον Ιούλιο του 2017 η Αγορά Μοδιάνο περνάει επίσημα στα χέρια του Ομίλου εταιρειών Fais, με την υπογραφή της σύμβασης από το ΤΑΙΠΕΔ. Ωστόσο η εγκατάλειψή της στο πέρασμα των χρόνων, η αδιαφορία της Πολιτείας, αλλά και οι χώροι που είχαν αρχίσει σταδιακά να καταστρέφονται, έκαναν ακόμα και τους μαγαζάτορες να την εγκαταλείψουν.
Έτσι άρχισε να μπαίνει επιτακτικά το θέμα της ανακαίνισης. Ο όμιλος Fais ξεκίνησε τις εργασίες οι οποίες ολοκληρώθηκαν στο τέλος του 2022. Σήμερα λειτουργεί ως νέος χώρος εστίασης (καφέ, μπαρ, φαγητό) αλλά και ως αγορά τροφίμων.
Ωστόσο ούτε η αισθητική, ούτε οι χρήσεις των χώρων είναι αυτές που θα περιμένανε οι παλιοί καταστηματάρχες και πολλοί Θεσσαλονικείς. Έχει μετατραπεί σε έναν χώρο χωρίς προσωπικότητα, που θυμίζει όλους τους σύγχρονους απρόσωπους χώρους. Μια ανάπλαση κρατώντας την έντονη προσωπικότητα, την αίγλη και την λειτουργικότητα του κτηρίου ήταν αυτό που περιμέναμε όσοι αγαπάμε το Μοδιάνο. Το κέρδος όμως και η κακώς εννοούμενη ανάπτυξη επικράτησαν κι εδώ. Σημάδια των καιρών;
Στη Μνήμη του Σίμου Αψ.
Φωτογραφίες – κείμενο: Τηλέμαχος Γαροφαλλίδης
Εγγραφείτε στο Blog μας δίνοντας μόνο το email σας για να λαμβάνετε κάθε νέο άρθρο την ώρα που δημοσιεύεται κάνοντας κλικ εδώ.
Αναζητήστε παλιότερα άρθρα στο αρχείο μας, κάνοντας κλίκ εδώ.
– Η αναπαραγωγή, δημοσίευση, τροποποίηση, ή εκμετάλευση των φωτογραφιών, video, κειμένων και λογότυπων που περιλαμβάνονται στον παρόντα ιστότοπο για οποιαδήποτε χρήση προσωπική ή εμπορική χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια, απαγορεύται αυστηρά βάσει του Νόμου 2121/93 (όπως έχει τροποποιηθεί μέχρι σήμερα) και των διεθνών συμβάσεων περί προστασίας πνευματικών δικαιωμάτων.
geastories.com 