Στο βορειοδυτικό άκρο του νομού Φλώρινας, οι Ψαράδες είναι το τελευταίο ελληνικό χωριό. Βρίσκεται στη νότια όχθη της λίμνης Μεγάλης Πρέσπας. Το σημείο αυτό ονομάζεται «τριεθνές» επειδή εκεί συναντιούνται τα σύνορα τριών κρατών (Ελλάδα, Αλβανία και το κράτος των Σκοπίων). Μέχρι το 1928 ονομαζόταν Νίβιτσι ή Νίβιστα. Είναι το μοναδικό ελληνικό χωριό στις όχθες της Μεγάλης Πρέσπας και έχει ανακηρυχθεί διατηρητέος παραδοσιακός οικισμός.
Οι μόνιμοι κάτοικοι του χωριού είναι περίπου 60. Κύριες πηγές του εισοδήματός τους είναι η αλιεία και η κτηνοτροφία. Σε αυτό βοηθάει το πλούσιο φυσικό περιβάλλον και η διεθνούς κύρους βιοποικοιλότητα της περιοχής. Εδώ εκτρέφονται οι αγελάδες που ανήκουν στην σπάνια βραχυκερατική φυλή. Τα τελευταία χρόνια άρχισε να αναπτύσεται και ο τουρισμός. Οι Πρέσπες αποτελούν δημοφιλή προορισμό για τους φίλους του οικοτουρισμού. Είναι γνωστές και για τα ασκηταριά που είναι λαξευμένα στους βράχους, στα οποία κάποιοι επέλεξαν να απομονωθούν από τα εγκόσμια κατά την βυζαντινή εποχή και αργότερα κατά την τουρκοκρατία.
Βρίσκεται σε υψόμετρο 850 μέτρων και η πανοραμική θέα της λίμνης είναι ορατή από κάθε σπίτι. Τα περισσότερα σπίτια έχουν νότιο προσανατολισμό, ώστε να μπορούν να εκμεταλευτούν όσο το δυνατόν περισσότερο το ηλιακό φως, ενώ η βόρεια πλευρά τους δεν έχει μεγάλα παράθυρα για να προστατεύονται από το κρύο του χειμώνα.
Κατασκευασμένα την εποχή που υπήρχαν μόνο υλικά φιλικά προς το περιβάλλον, κύριο δομικό στοιχείο αποτελούν η πέτρα και το ξύλο. Υλικά ξεπερασμένα στην εποχή μας, όμως αυτά τα κτίσματα στέκουν μέχρι σήμερα και κατα τους ειδικούς αποτελούν εξαιρετικό δείγμα αρχιτεκτονικής.
Δεν είναι βέβαια λίγες και οι παρεμβάσεις με σύγχρονα υλικά. Πολλοί από τους σημερινούς ιδιοκτήτες έχουν ανακαινίσει τα παλιά σπιτια με σύγχρονες μεθόδους για να εξασφαλίσουν σιγουριά και αντοχή στο χρόνο. Για να μη χαθεί όμως το παραδοσιακό χρώμα, το χωριό βρίσκεται σε καθεστώς προστασίας ως προς την αρχιτεκτονική του φυσιογνωμία.
Περπατώντας στα δρομάκια του χωριού βλέπουμε με λύπη ότι πάρα πολλά σπίτια έχουν εγκατάλειφθεί. Πολλά από αυτά έχουν μετατραπεί σε αχυρώνες ή στάβλους. Κάποια άλλα είναι εντελώς έρημα. Έχουν όμως έναν τρόπο να μας δείχνουν ότι επιμένουν. Ότι δεν θέλουν να πέσουν και να εξαφανιστούν.
Σε κάποια από αυτά βλέπουμε την απογυμνωμένη δομή τους κυριολεκτικά να «κρέμεται από μια κλωστή». Θαυμάζουμε τον τρόπο με τον οποίο οι τεχνίτες τοποθετούσαν τις πέτρες, έτσι ώστε να δημιουργήσουν μια «δεμένη» και ανθεκτική κατασκευή. Ακόμα και σε αυτή την κατάσταση προχωρημένης φθοράς, αρνούνται να παραδοθούν.
Ο τόπος αυτός αποτέλεσε κατά την μεταπολεμική περίοδο πεδίο έντονων αντιπαραθέσεων. Το 1949 βρέθηκε στο επίκεντρο του «Μακεδονικού» ζητήματος που απασχόλησε την διεθνή κοινότητα μέχρι πολύ πρόσφατα.
Φωτογραφίες – κείμενο: Μιχάλης Μαγνήσαλης
Εγγραφείτε στο Blog μας δίνοντας μόνο το email σας για να λαμβάνετε κάθε νέο άρθρο την ώρα που δημοσιεύεται κάνοντας κλικ εδώ.
Αναζητήστε παλιότερα άρθρα στο αρχείο μας, κάνοντας κλίκ εδώ.
– Η αναπαραγωγή, δημοσίευση, τροποποίηση, ή εκμετάλευση των φωτογραφιών, video, κειμένων και λογότυπων που περιλαμβάνονται στον παρόντα ιστότοπο για οποιαδήποτε χρήση προσωπική ή εμπορική χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια, απαγορεύται αυστηρά βάσει του Νόμου 2121/93 (όπως έχει τροποποιηθεί μέχρι σήμερα) και των διεθνών συμβάσεων περί προστασίας πνευματικών δικαιωμάτων.
geastories.com 