Περπατάμε στα ίδια μονοπάτια, που πριν 78 χρόνια οι παππούδες μας και οι πατεράδες μας έδωσαν την ψυχή τους, για να υπερασπιστούν την ελευθερία και την αξιοπρέπεια, ενός ολόκληρου έθνους. Μας κυριεύει δέος και συγκίνηση, όσο πλησιάζουμε τις θυρίδες των πολυβολείων και βλέπουμε τις φθορές που έχουν προκαλέσει οι γερμανικές βολές. Κατηφορίζουμε μέσα στις υπόγειες σήρραγες παραμερίζοντας την υγρασία, τις σκουριές και τους όποιους σύγχρονους ενοίκους, νυχτερίδες, έντομα, αλεπούδες κλπ, και είναι παράξενο το ότι….δεν φοβόμαστε. Σαν να είναι όλοι παρόντες και μας προσέχουν, όπως πριν 78 χρόνια. Πολλά από τα προσωπικά τους αντικείμενα, είναι ακόμα εδώ. Κλείνουμε τα μάτια και προσπαθούμε να αφουγγραστούμε τους ήχους, την μυρωδιά, τις φωνές αγωνίας. Ακόμα και ο καλύτερος σκηνοθέτης, δεν θα μπορέσει ποτέ να αναπαράγει την φρίκη του πολέμου, όσες μαρτυρίες και αν ακούσει, όσα βιβλία και αν διαβάσει.
Τα οχυρά που έμειναν γνωστά με τον χαρακτηρισμό «Οχυρά της Γραμμής Μεταξά», στέκουν σήμερα εγκαταλελειμένα και λεηλατημένα, αλλά και περήφανα, θυμίζοντάς μας την ξεχασμένη ιστορία της πατρίδας μας. Εκτός από την ιστορική τους αξία, τα 21 συνολικά οχυρά της «Γραμμής Μεταξά», με πιο γνωστό το «Ρούπελ», που βρίσκεται στο όρος Άγκιστρο, δεν αποτελούν μόνο ένα ζωντανό σύμβολο της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, αλλά είναι και το μεγαλύτερο τεχνικό έργο που κατασκευάστηκε στην Ελλάδα τον 20ο αιώνα.
Η εισβολή στην Ελλάδα, δεν ήταν μέσα στα άμεσα σχέδια του Ναζιστικού καθεστώτος της Γερμανίας. Η αυθαίρετη κίνηση όμως του Ιταλού δικτάτορα Μουσολίνι, να προσπαθήσει να εισβάλει στην Ελλάδα την 28η Οκτωβρίου 1940, με τα γνωστά σε όλους αποτελέσματα, οδήγησε τον Χίτλερ, λίγους μήνες αργότερα, να πάρει την απόφαση, να οργανώσει την «επιχείρηση Μαρίτα» και να εισβάλει στην Ελλάδα. Η επιθυμία του για αποκατάσταση του γοήτρου του Άξονα, αποδείχτηκε ότι θα έκρινε σε μεγάλο βαθμό, την εξέλιξη του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου. Στις 6 Απριλίου του 1941, τα γερμανικά στρατεύματα αντιμετώπισαν το δεύτερο ελληνικό «Όχι» και η προσδοκία ότι θα έκαναν έναν περίπατο στην Ελλάδα, αποδείχθηκε μια μεγάλη ψευδαίσθηση. Τα περισσότερα Οχυρά της «Γραμμής Μεταξά», δεν έπεσαν ποτέ. Πρόβαλαν σθεναρή αντίσταση, προκαλώντας όχι μόνο έκπληξη, αλλά και πολύ σημαντικές καταστροφές στον μέχρι τότε αήττητο γερμανικό στρατό.
Η είσοδος των Γερμανών στην Ελλάδα, έγινε τελικά μέσω της κοιλάδας του Αξιού, λόγω της ουσιαστικά ανύπαρκτης αντίστασης στα Σκόπια. Ακολούθησε η γερμανική κατοχή και η αναγκαστική παράδοση των Οχυρών, παρά την θέληση των Ελλήνων στρατιωτών, οι οποίοι δεν ήθελαν με κανέναν τρόπο να σταματήσουν να αμύνονται. Ολόκληρο το νόημα της ελληνικής γενναιότητας και πίστης προς το καθήκον, βρίσκεται στην απάντηση που έδωσε στον Γερμανό αγγελιαφόρο, ο Διοικητής του Οχυρού Ρούπελ, Γεώργιος Δουράτσος: «Τα Οχυρά δεν παραδίνονται! Καταλαμβάνονται»! Παραδόθηκε μόνο όταν πήρε εντολή από τους ανωτέρους του. Όσοι βρίσκονταν έξω από τις στοές, πετούσαν τα όπλα τους στον Στρυμώνα, ή τα έκρυβαν σε σχισμές των βράχων, για να μη τα παραδώσουν. Κατά την διάρκεια της αποχώρησης των Ελλήνων από τα οχυρά, οι Γερμανοί στρατιώτες απέδωσαν τιμές, κάτι που δεν είχαν ξανακάνει ποτέ στην διάρκεια του πολέμου.
«Οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες».
Απλοί καθημερινοί άνθρωποι, βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή και έγιναν ήρωες. Ο καθένας άφησε το στίγμα του στις σελίδες της ιστορίας. Κάποιες από αυτές έγιναν γνωστές πολύ πρόσφατα. Είναι άγνωστο βέβαια, για ποιους λόγους έμειναν για χρόνια στο σκοτάδι. Ο Λοχίας Ίτσιος και ο Λοχαγός Κυριακίδης, είναι μόνο δύο παραδείγματα. Ο ένας κράτησε μέχρι το τέλος το Πολυβολείο Π8 στην Ομορφοπλαγιά του Μπέλλες, προκαλώντας τρομακτικές απώλειες στον γερμανικό στρατό, μέχρι την εν ψυχρώ δολοφονία του απο τον γερμανό αξιωματικό, ο οποίος δεν μπορούσε να πιστέψει, ότι τέσσερεις μόνο στρατιώτες, με ένα πολυβόλο, είχαν προκαλέσει τέτοια καταστροφή. Ο δεύτερος, μη θέλοντας να αφήσει ακάλυπτους τους στρατιώτες που πολεμούσαν έξω από το Οχυρό Ρούπελ, δεν έπαψε ποτέ το πυρ, με αποτέλεσμα να εντοπιστεί από τα γερμανικά αεροπλάνα και έτσι η πυροβολαρχία του, έγινε ο τάφος του ίδιου και πολλών από τους άνδρες του.
Ήρωες όμως, ήταν και όλοι εκείνοι που εργάστηκαν με ζήλο, προκειμένου να κατασκευαστούν σε χρόνο ρεκόρ οι οχυρώσεις. Εργάτες από ολόκληρη την Ελλάδα, μηχανικοί κάθε ειδικότητας, υπερέβαλαν εαυτούς και κατάφεραν, παρά τα ελλιπή τεχνικά μέσα της εποχής, να ανοίξουν σήραγγες συνολικά 36 χιλιομέτρων, μαζί με χώρους εξυπηρέτησης (μαγειρία, ιατρεία, θαλάμους ύπνου, μπάνια, αποθήκες πυρομαχικών κλπ). σε δύσβατες ορεινές περιοχές, μέσα σε τέσσερα μόνο χρόνια. Ο καθηγητής του ΕΜΠ Θεοδόσης Τάσιος, επιβεβαίωσε σε πρόσφατη συνέντευξή του, το υψηλό τεχνολογικό επίπεδο της κατασκευής, συγκρίνοντας τα μόνο με το σημερινό έργο του μετρό της Αθήνας.
Σήμερα η «Γραμμή Μεταξά» είναι παροπλισμένη. Εξακολουθεί και ανήκει στη δικαιοδοσία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, αλλά ο καθένας μπορεί να την επισκεφθεί και να την εξερευνήσει. Η φύση έχει αγκαλιάσει τις σκυρόδετες κατασκευές, δίνοντάς μας ίσως το καλύτερο μάθημα, ότι τον κάθε θάνατο, πάντα διαδέχεται μια καινούργια ζωή.
Αυτό το άρθρο, γράφτηκε με την πολύτιμη συμβολή των:
– Κωνσταντίνου Λαγού, ιστορικού ερευνητή.
– Ηλία Κοτριδη, αξιωματικού ε.α., συγγραφέα, ερευνητή.
Φωτογραφίες – κείμενο: Μιχάλης Μαγνήσαλης
Εγγραφείτε στο Blog μας δίνοντας μόνο το email σας για να λαμβάνετε κάθε νέο άρθρο την ώρα που δημοσιεύεται κάνοντας κλικ εδώ.
Αναζητήστε παλιότερα άρθρα στο αρχείο μας, κάνοντας κλίκ εδώ.
– Η αναπαραγωγή, δημοσίευση, τροποποίηση, ή εκμετάλευση των φωτογραφιών, video, κειμένων και λογότυπων που περιλαμβάνονται στον παρόντα ιστότοπο για οποιαδήποτε χρήση προσωπική ή εμπορική χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια, απαγορεύται αυστηρά βάσει του Νόμου 2121/93 (όπως έχει τροποποιηθεί μέχρι σήμερα) και των διεθνών συμβάσεων περί προστασίας πνευματικών δικαιωμάτων.
geastories.com 