• – Του Τηλέμαχου Γαροφαλλίδη –

Καθημερινά δεκάδες κάτοικοι, διερχόμενοι και επισκέπτες των πόλεων μικρών και μεγάλων, προσπερνούν τα καρνάγια που άλλα βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής από την πόλη, όπως αυτό της Θεσσαλονίκης, και άλλα είναι στην καρδιά της πόλης, όπως αυτό της Καβάλας. Στριμώχνονται ανάμεσα σε σύγχρονα πολυκαταστήματα, εργοστάσια, σπίτια ή και πολύβουες (το καλοκαίρι) παραλίες, καταφέρνουν και σήμερα να κρατούν ζωντανή μια παράδοση  δεκαετιών.

Κοιτώντας ψηλά τους γερανούς, τριγυρνώντας ανάμεσα σε γέρικα σκαριά, σε ξύλα σάπια από τον χρόνο και την αλμύρα της θάλασσας, σκουριασμένους κρίκους τεράστιων αλυσίδων, συρματόσκοινα, μηχανήματα και εργαλεία αφήνεις το βλέμμα σου  να σε οδηγήσει σε ένα ανεξερεύνητο τοπίο της Ελλάδας. Θαυμάζεις γρανάζια, βίδες και ανταλλακτικά από μηχανές που πριν κάποιον καιρό –αδιευκρίνιστο πόσο- δίναν  ζωή σε μηχανές που όργωναν την θάλασσα, προπέλες γεμάτες σκουριά και άλατα από τα ταξίδια. 

Τώρα πια ξεκουράζονται ή αργοπεθαίνουν, πεταμένα σε κάποια γωνιά του ταρσανά αφήνοντας την σκουριά να κάνει τέχνη με τα χρώματα, με την διάβρωση, με το πέρασμα του χρόνου. Τα προσπερνούν όλοι, τα μαστόρια τα κλωτσάνε καθώς μπαίνουν ανάμεσα στα πόδια τους, λες και προσπαθούν να κάνουν αισθητή την παρουσία τους.

Έρχεται λοιπόν ο φωτογραφικός φακός να τους δώσει σημασία. Να τους δώσει αξία και μάλιστα να κάνει τέχνη με αυτά τα απομεινάρια, μ΄ αυτά τα παλιοσίδερα, μ΄ αυτά τα παραπεταμένα σκουριασμένα σκουπίδια. Αυτά, γίνονται πρωταγωνιστές, γίνονται μοντέλα και περνάνε στην αιωνιότητα μέσα από τον φακό. Μπορεί κάποια στιγμή να πουληθούν σαν άχρηστα παλιοσίδερα, να λιώσουν σε κάποια υψικάμινο, να χάσουν την μορφή τους, αλλά η εικόνα τους μέσα από αυτές τις φωτογραφίες θα είναι πάντα εδώ. Αυτή είναι η μαγεία: ένα άχρηστο υλικό γίνεται έργο τέχνης δεν χάνεται στον χρόνο, αντιστέκεται. 

Βόλτες με μια μηχανή στο χέρι στα καρνάγια της βόρειας Ελλάδας κατακαλόκαιρο με τον ήλιο να φωτίζει κάθετα, με σκληρό φωτισμό όπως αρμόζει στα σκληρά μοντέλα. Ανάμεσα σε ξύλινα και σιδερένια σκαριά, άλλα μισοτελειωμένα, άλλα έτοιμα να πέσουν στην θάλασσα μετά το «χάϊδεμα» που τους έκαναν. Ανάμεσα σε μαυρισμένα κορμιά με σφυριά, μπογιές και πινέλα.

Με προσπάθεια να μην ενοχλείς, άλλοτε επιτυχημένη, άλλοτε όχι,. Οι άνθρωποι των ταρσανάδων όμως πάντοτε ευγενικοί. Στα καρνάγια οι συνθήκες εργασίας είναι αντίξοες, η δουλειά σκληρή και το πελατολόγιο συνεχώς μειώνεται. Οι άνθρωποι της θάλασσας έχουν μάθει ν’ αντιμετωπίζουν αυτές τις δυσκολίες. Είναι περήφανοι για τα «παιδιά» τους, θυμούνται κάθε στιγμή της ζωής τους, από το πρώτο σκαρί, την πρώτη του πλεύση στην θάλασσα και την συνεχή επιστροφή τους για «χάδια». Κατέχουν μια τέχνη που δεν την μαθαίνεις αλλά την ζεις. Ένα μοναδικό φωτογραφικό ταξίδι στον χρόνο, στην ιστορία, τα μυστικά της σκουριάς και του σάπιου ξύλου, τους ήχους της θάλασσας και την μυρωδιά της αλμύρας.

Οι φωτογραφίες αυτές είναι ένα μικρό μέρος μιας μεγάλης δουλειάς που κρατάει χρόνια. Προσπάθησα να διαλέξω τις πιο αντιπροσωπευτικές. Άντε να πεις ποιο από τα παιδιά σου είναι πιο όμορφο. Είναι όλες αγαπημένες κι αυτές και οι άλλες που δεν τις έχει δει ακόμη κανένας. Καρτερούν. Υπάρχουν όμως  κι οι άλλες που δεν έγιναν ακόμη φωτογραφίες, που είναι εικόνες στο μυαλό. Αυτή η δουλειά δεν τελείωσε, δεν τελειώνει, συνεχίζεται. Τα καρνάγια περιμένουν, ο χρόνος δουλεύει, το ίδιο και η αλμύρα. Είναι εκεί, δίπλα στην θάλασσα και περιμένουν.

Φωτογραφίες – κείμενο: Τηλέμαχος Γαροφαλλίδης

– Η αναπαραγωγή, δημοσίευση, τροποποίηση, ή εκμετάλευση των φωτογραφιών, video, κειμένων και λογότυπων που περιλαμβάνονται στον παρόντα ιστότοπο για οποιαδήποτε χρήση προσωπική ή εμπορική χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια, απαγορεύται αυστηρά βάσει του Νόμου 2121/93 (όπως έχει τροποποιηθεί μέχρι σήμερα) και των διεθνών συμβάσεων περί προστασίας πνευματικών δικαιωμάτων.